مسعودنامه
رئیسجمهور باش آقای پزشکیان
بر متون عربی تسلط چندانی ندارم که مثالی درخور بیاورم، آشنا به گوش آقای رئیسجمهور. از این رو سخنم را ارجاع میدهم به یکی از آثار پربار ادبیات فارسی و مثالی میآورم از قابوسنامه اثر امیر عنصرالمعالی کیکاووس بن اسکندر زیاری، در باب حکمرانی. در باب چهل و دوم این اثر گرانقدر، آمده است:
«کمگوی و کمخنده باش تا کهتران بر تو دلیر نشوند. که گفتهاند بدترین کار برای پادشاه بیفرمانی حاشیت است. عزیز دیدار باش تا بر چشم رعیت و لشکر خوار نگردی و زنهار خوار مباش و بر خلقان خدای تعالی رحیم باش و بر بیرحمتان رحمت مکن و بخشایش مکن و لکن با سیاست باش.»
این جملات، گویای آن است که حفظ اقتدار و صلابت، لازمه یک حکمرانی موفق است. به عبارت دیگر، رئیس جمهور باید ضمن حفظ ارتباط صمیمانه با مردم، از جایگاه و اختیارات قانونی خود نیز به درستی استفاده کند و اجازه ندهد که دیگران، چه در داخل دولت و چه در خارج از آن، از تواضع او سوءاستفاده کنند.
مسعود پزشکیان، رئیس جمهور منتخب، با شعار «وفاق ملی» پا به عرصه قدرت گذاشت و رویکردی متفاوت را در پیش گرفت. رویکردی فروتنانه و خاکسارگونه. او در روزهای آغازین ریاست جمهوری در اولین سخنرانیهای خود در دیدار با فرماندهان ارشد نظامی و انتظامی، نمایندگان ادوار و مجلس دوازدهم و علمای اهل تسنن، تصویری از خود نشان داد که جای تامل دارد و به زعم نویسنده چنان بود چون خشت اول. او در این دیدار خود را چنین معرفی نمود: «هیچ برتریای در خود نسبت به شما نمیبینم؛ وقتی با من به گونهای رفتار میشود که کسی شدهام از خود میترسم. من مثل شما هستم؛ همون آدمم؛ هیچ اتفاقی نیفتاده! اگر راه درست را رفتم و به این حرفها پایبند بودم قبولم کنید؛ اگر نه، انذارم کنید! و اشتباهاتم را بگویید. اگر بیخودی از من تعریف کنید تصور میکنم کسی شدهام.» گویی فراموش کرده بود که دیگر مجلس و مجلسیان هم تیمیهای اون نیستند و اکنون در مقام حریف رو در روی او ایستادهاند. او با این حرکت اشتباه در همان ابتدای کار شانههای خود را به خاک مالید؛ در خیال وفاق.
بیشک تواضع و فروتنی صفات پسندیدهای است، اما آیا این میزان از خودکمبینی در جایگاه ریاست جمهوری، آن هم در کشوری با پیچیدگیهای سیاسی و اجتماعی فراوان، کارآمد خواهد بود؟ به نظر میرسد این رویکرد، نه تنها منجر به همدلی بیشتر نشده، بلکه زمینهساز سوءاستفاده و تضعیف جایگاه ریاست جمهوری شده است. استیضاح وزیر اقتصاد، فشار برای استعفای معاون راهبردی درست زمانی که روسیه در سودای میانجیگری میان ایران و آمریکاست و تلاش برای تحمیل طرحهایی چون عفاف و حجاب، همگی نشانههایی از عدم جدی گرفتن دولت از سوی برخی نهادها و افراد است. گویی برخی با مشاهده این تواضع بیش از حد، تصور کردهاند که میتوانند به راحتی خواستههای خود را به دولت تحمیل کنند و یا حتی آن را به انزوا بکشانند.
تحقق شعار «وفاق ملی» نیز نیازمند اقتدار و صلابت در عین اعتدال است. نمیتوان با رویکردی منفعلانه و صرفاً با تکیه بر حسن نیت، انتظار داشت که تمامی جناحها و گروهها با دولت همراه شوند. وفاق ملی، نیازمند رهبری قاطع و توانمند است که بتواند با ایجاد توازن بین منافع مختلف، همه را گرد هم آورد.
آقای پزشکیان، شما بارها در سخنان خود از عبارت «باید باور داشته باشیم» استفاده کردهاید. اما اجازه دهید، عرض کنم که بیش از همه، خود شما باید باور داشته باشید. باور داشته باشید که رئیسجمهور هستید؛ رئیسجمهوری که مسئولیت خطیری بر عهده دارد و باید با قاطعیت و تدبیر، تصمیمات لازم را اتخاذ کند. شما باید باور داشته باشید که رئیسجمهور، نه یک فرد معمولی، بلکه شخصیتی است که قانون اساسی اختیارات گستردهای را به او تفویض کرده است تا بتوانید در راستای منافع ملی، تصمیمگیری و عمل کنید.
رئیسجمهور باش آقای پزشکیان نه نخستوزیر و فراموش نکن که این بار افتادن دولت به معنای افتادن صندوق رای است.